Kiedy używa się paschału?
Paschał jest świecą używaną w liturgii – stworzony jest najczęściej z żółtego wosku i posiada pięć małych otworów na krzyż, by usytuować w nich kadzidło. Umieszcza się go na kandelabrze tuż przy ołtarzu. Świece te są łatwo dostępne – sprawdź ofertę i kup paschały online na Holyart.pl
Nazwa tej świecy nawiązuje do hebrajskiego słowa pesah, oznaczającego przejście. Pierwotnie odnosiło się to do przejścia przez Egipt zabijającego wszystko, co pierworodne, Anioła śmierci – pozostawiał on bezpiecznie jedynie domostwa naznaczone krwią baranka. Drugim przejściem była natomiast droga Izraelitów prowadzonych przez Mojżesza z Egiptu przez Morze Czerwone. Nowej Paschy dokonał sam Chrystus, kiedy to przeszedł przed śmierć do nowego życia.
Jak już wspomnieliśmy na początku, paschału używa się podczas chrztu, kiedy wspólnota Kościoła przyjmuje do swego grona nowego członka. Płomień świecy symbolizuje wiarę, a sama świeca – życie doczesne. Światło paschału powinno się w nas palić, wędrować z nami przez życie, aż do chwili naszej śmierci.
Świecę tę możemy również zobaczyć podczas Triduum Paschalnego, kiedy pełni ona niezwykle ważną rolę. Mają wtedy miejsce tak zwane „ciemne jutrznie” – modlitwy o specjalnej treści, które są dostosowane do poszczególnych dni Triduum. Ich nazwa wywodzi się ze starego zwyczaju zapalania oraz gaszenia świec.
Podczas Wigilii Paschalnej, czyli liturgii sprawowanej w noc Zmartwychwstania Pańskiego, symbol paschału jest najbardziej widoczny. Od ogniska rozpalanego przed kościołem zapalana jest wielkanocna świeca – następnie żłobiony jest w niej znak krzyża, mający symbolizować mękę Chrystusa. Umieszcza się na niej również Alfę i Omegę, czyli litery będące pierwszą oraz ostatnią literą greckiego alfabetu. Oznaczają one, że to do Jezusa należy zarówno czas, jak i wieczność – to właśnie on jest początkiem oraz końcem. Na paschale żłobi się także aktualny rok. Oprócz tego, przyozdabia się go pięcioma otworami z czerwonymi ziarnkami kadzidła – mają one symbolizować rany Jezusa Chrystusa. Paschał ten wprowadzany jest do ciemnego kościoła. Wtedy też możemy usłyszeć przepiękny śpiew Exsultet.
Paschału używa się również u niektórych tradycjonalistów katolickich – poświęca się go w Wielką Sobotę podczas śpiewania Wielkanocnego Orędzia. Zapala się go od świec triangułu, czyli trójramiennego świecznika. Wykorzystuje się go też przy poświęcaniu wody – trzykrotnie się go w niej zanurza. Paschał jest także ustawiany przy głównym ołtarzu w czasie wielkanocnym – zapala się go przed Ewangelią i gasi przed przyjęciem Komunii przez zgromadzonych w kościele wiernych.
Oprócz tego, zapaloną świecę umieszcza się w czasie obrzędu pogrzebu – podczas mszy stoi ona obok trumny. Jest to praktykowane od czasu odnowienia ceremonii po II Soborze Watykańskim. Ma to symbolizować stawianie przez Chrystusa tajemnicy ludzkiej śmierci we właściwym świetle.
Jak odróżnić paschał od świecy?
Temat światła oraz światłości występuje w całym objawieniu biblijnym. Stanowi on jedno z centralnych miejsc wśród bogactwa symboliki religijnej. Pośród niego szczególne miejsce zajmuje paschalna świeca. Czy można jednak łatwo odróżnić paschał od pozostałych świec? Nie jest to trudne, gdyż jego charakterystyczny wygląd znacząco go odznacza. Świece paschalne wyróżniają się dzięki umieszczonych w ich wosku symbolom. Jak już wspomnieliśmy, widoczne są na nich litery Alfa (Α) oraz Omega (Ω) – w polu krzyża znajdującymi się między nimi, umieszczany są cyfry obecnego roku. Oprócz tego, paschał posiada pięć gron.
